تحلیل SWOT چیست؟
تحلیل SWOT به صورت یک عبارت مخفف برای کلمات “نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها” تعریف می شود که یک روش تحلیلی موثر در پژوهش بازار است. معمولاً تحلیل SWOT برای ارزیابی عملکرد یک سازمان در بازار و همچنین برای توسعه راهبردهای موثر کسب و کار استفاده می شود.
این چارچوب تحلیلی اکنون یک منبع مطمئن ارزیابی است که سازمان ها برای درک دامنه فرصت ها و تهدیدها با تحلیل نقاط قوت و ضعف بر آن تکیه می کنند. نقاط قوت و نقاط ضعف، مقدمه تحلیل داخلی یک سازمان (بر حسب شهرت در بازار، محل خط تولید، حق امتیازها و …) هستند. برای بهبود این عوامل، باید در طول یک دوره زمانی، کار مداوم صورت گیرد. اما فرصت ها و تهدیدها عوامل بیرونی سازمان (برحسب رقابت، قیمت ها، شرکای مرتبط و …) هستند و سازمان ها، کنترلی روی تغییرات احتمالی این عوامل خارجی ندارند.
تحلیل SWOT در موقعیت های کوچکی مانند زیر نیز استفاده می شود:
- وقتی نقطه قوت سازمان کیفیت محصول است و فرصت هایی برای تغییر یک معامله مشخص وجود دارد، می توان به سازمان توصیه کرد یک نیروی کاری قابل برای بستن این معامله اختصاص دهد.
- سازمان می تواند با شناسایی نقاط قوت و موانع مربوط به آنها، برای چگونگی غلبه بر نقاط ضعف، راهبرد تعیین کند. برای نمونه اگر نتایج فروش، یک نقطه ضعف مشخص برای یک شرکت باشد، می توانند برای کمینه سازی یا حذف آن با آموزش منظم برای کارکنان فروش تلاش کنند، دسترسی به ابزارهای متعددی فراهم کنند تا بتوانند روی مهارت های فروش کار کنند، یک نرم افزار مدیریتی ارتباط کارآمد با مشتری اجرا کنند و دیگر تدابیر تصحیحی بکار گیرند.
- رقیبی که مشتریان خود را از دست می دهد و در حال ورشکستگی است می تواند یک فرصت عظیم کاری برای سازمانی باشد که می خواهد عملیات های خود را توسعه دهد. پژوهش پیش نگرانه در مورد نحوه کار، تقسیم بندی آماری و استفاده از مزیت های نقاط قوت شناخته شده برای تضمین بازار رقیب بررسی می شود.
- می توان با در نظر گرفتن نقاط قوت و ضعف سازمانی، عواملی که می توانند موجب آسیب به شهرت سازمان شوند را شناسایی کرد. برای نمونه اگر پیش بینی بازار نشان دهنده افت یک شرکت است، یک سازمان می تواند با کاهش هزینه های ناخواسته و اختصاص بهترین نیروهای فروش کنونی برای تحول در فروش و … آماده [استفاده از فرصت] شود.
سازمان ها به طور گسترده تحلیل SWOT را برای بهبود داخلی (ارزیابی نقاط قوت و ضعف) و بیرونی (ارزیابی فرصت ها و تهدیدها) اجرا می کنند، چراکه می توانند به اطلاعات زیادی دست پیدا کنند. شرکت های موجود باید این روش تحلیل رقابتی راهبردی را حداقل یکبار یا دوبار در سال اجرا کنند تا مطمئن شوند که بازار خود را به طور پیش‌گستر تحلیل می کنند تا جنبه های مختلف سازمان خود را ارتقا دهند.
قالب و جدول تحلیل SWOT در تحقیقات بازار
الگوی تحلیل SWOT، یک راهنمای گام به گام در مورد نحوه اجرای تحلیل SWOT با استفاده از چهار مدل تحلیلی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها، و تهدیدها است. چهار الگوی تحلیل SWOT در ادامه توضیح داده می شود:
نقاط قوت: سازمان در چه زمینهای خوب عمل می کند؟ چه چیزهایی سازمان را متمایز می کند؟ منابع اصلی که سازمان دارد چیست؟
نقاط قوت، عوامل مثبت یک سازمان که روی آن کنترل دارد را نمایش می دهد. می تواند با تقسیم سازمان به اجزاء فروش، تامین مالی، بازاریابی، تحقیق و توسعه، و دیگر اجزاء ساختاری، نقاط قوت را تحلیل کرد. نقاط قوت عبارتند از سهم مثبت ذینفع های اصلی بر حسب تجربه، دانش، زمینه تحصیلات، و دیگر مهارت هایی که در عملکرد سازمان نقش دارند. این عامل تحلیل هم شامل جنبه های ملموسی مانند مسیر توزیع، مشتریان کنونی، تامین مالی ایجاد شده، لوازم و … می شود.
عواملی که با تحلیل داخلی، ارزشی به کار سازمان می افزایند و در مقابل، یک مزیت رقابتی می سازند، نقاط قوت نامیده می شوند.
نقاط ضعف: فکر می کنید کجا، زمینه برای بهبود وجود دارد؟
نقاط ضعف اجزائی از کسب و کار هستند که هنوز به بهبود فراوان نیاز دارند و در چند مسیر مانع سازمان هستند. حوزه های مشخصی از کسب و کار وجود دارند که ممکن است برابر انتظار، شکل نگرفته باشند و این حوزه ها، مانعی در دستیابی به اهداف مورد نظر هستند.
بخش هایی مانند تخصص در مطالب مورد نظر، نبود پشتیبانی مالی، عدم دسترسی به ابزارهای فناوری مناسب برای آموزش، یک مکان نامناسب برای سازمان، و … می تواند در دسته بندی نقاط ضعف قرار گیرند. این بخش ها تحت کنترل سازمان هستند، اما در زیان های قالب توجهی نقش دارند.
نقاط ضعف، مشخصه های منفی موثر در مزیت رقابتی سازمان هستند. درک دقیق مشخصه های منفی در بهبود و رقابت در بهترین کسب و کارها به سازمان کمک می کند.
فرصت ها: چه فرصت هایی در بازار می توانند موجب پیشرفت سازمان شوند؟
فرصت ها، اجزاء جذاب یک بازار که می تواند در جهت سود سازمان نقش داشته باشند را می سنجند. اینها عوامل بیرون از محیط سازمان هستند. همیشه پس از اجرای راهبردهای بازاریابی، مسیرهای جدیدی ظاهر می شوند. پس فرصت ها عموماً نتیجه رشد درآمد و بازار، تغییر در درک بازار، راه حلی برای دشواری های پیش روی بازار کنونی، توانایی سازمان برای افزودن ارزش به نیاز بازار هستند که در مقابل، ارزش برند را افزایش می دهند. یک خط زمانی برای فرصت های شناخته شده ایجاد کنید، چه با راهبرد بازاریابی جدید تناسب دارد یا نه و چه فرصت را می توان در خط زمانی از پیش تعیین شده به کنترل درآورد یا نه.
تهدیدها: چه جنبه هایی از بازار، تهدیدی برای یک کسب و کار هستند؟
تهدیدها ها عواملی هستند که می توانند موجب آسیب به راهبردهای بازاریابی کنونی سازمان شوند و در نهایت منجر به از دست رفتن کسب و کار شوند. سازمان می تواند از دخیل کردن امکان این ریسک ها در طرح های کسب و کار خود سود ببرند. تهدیدها عوامل غیرقابل کنترلی هستند که موجب زیان کسب و کارها می شوند. رقبا، تغییر در سیاست های دولتی، پوشش بد رسانه ها برای محصولات/خدمات/رویدادها، تغییر در رفتار مشتری، و تغییر در دینامیک بازار می تواند محصول خاصی را از مد بیاندازد و دیگر موارد مشابه، تهدید دانسته می شوند.
چگونه تحلیلSWOT را برای یک طرح کسب و کار (بیزینس پلن) انجام دهیم؟
دو نوع عامل در کسب و کار وجود دارد: درونی و بیرونی. عواملی که فارغ از وجود یک سازمان خاص وجود دارند، بیرونی هستند و عواملی که در سازمان مورد بحث وجود دارند، درونی محسوب می شوند.
هشت گام زیر را برای تحلیل SWOT جهت توسعه یک طرح کسب و کار اجرا کنید:
- یک هدف مشخص از تحلیل SWOT داشته باشید: گروه بازاریابی می تواند بررسی کند که کدام موضوع نیاز به توجه فوری دارد و این هدف را روی کاغذ بیاورد. با این روش، می توان تحلیل SWOT را به شکلی منظم و کارآمد اجرا کرد. برای نمونه اگر سازمان بخواهد بداند یک محصول جدید را معرفی کند یا نه، این به همان هدف اصلی SWOT تبدیل می شود.
- تحقیقی برای درک بازار و صنعت هدف اجرا کنید: برای اجرای موفق SWOT، باید درک کاملی از آنچه بازار باید ارائه کند را داشته باشید. می توان از بینش به دست آمده از تحقیق در مورد فناوری، خدمات مشتریان، رقبا و … برای اجرای یک تحلیل جامع SWOT استفاده کرد.
- نقاط قوت کسب و کار را بشناسید: سازمان باید بفهمد که نقاط قوتی که دارد، چه هستند و مشخصه های کاری که در بازار از مشخصه های کاری دیگران بهتر است را بداند. پاسخ به پرسش ها باید یادداشت شود. نیروی کار، مکان سازمان، کیفیت محصول، و … برخی از نمونه های نقاط قوت سازمان هستند.
- نقاط ضعف کسب و کار را بشناسید: عوامل سازمانی مشخصی وجود دارند که نیازمند بهبود هستند. بازاریاب ها باید فهرستی از این عوامل تهیه کنند که فکر می کنند به شهرت آنها در بازار صدمه می زند. شناخت این نقاط ضعف و کار روی حذف آنها باید هدف تحلیل باشد. این فهرست می تواند شامل جنبه هایی مانند کاهش مشتریان محصول، کاهش مستمر سهم بازار، نبود کارکنان مناسب و … باشد.
- فرصت های احتمالی را بشناسید: عوامل بیرونی سودمند برای رشد کسب و کار را ارزیابی کنید. اینها درونی نیستند و تغییر در آن، عامل تهدید برای کسب و کار است. در عین فهرست کردن فرصت ها، باید در نظر داشت که فرصت ها نباید تهدیدی برای کسب و کار باشند. برای نمونه معرفی یک مشخصه جدید پس از تحلیل فرصت، در صورتی که رقبا همان مشخصه را با قیمت پایین تر عرضه می کنند، می تواند موجب آسیب به کسب و کار شود.
- تهدیدها برای سازمان را بشناسید: عواملی که بخشی از اکوسیستم سازمان نیستند، اما تهدیدی برای رشد آن می باشند را یادداشت کنید. بازارهای ناپایدار، افزایش رقابت در بازار و … برخی تهدیدها برای یک کسب و کار هستند.
- اهمیت عوامل مختلف از تحلیل SWOT را مشخص کنید: پس از تکمیل گام های 6-3، چهار فهرست متفاوت شکل خواهد گرفت. روش مناسب آمیختن این فهرست ها ایجاد یک ماتریس پهلو به پهلو است. ماتریس به ایجاد تصویری فراگیر برای تحلیل SWOT کمک می کند.
وقتی فهرست ها در یک ماتریس قرار داده شد، میزان اهمیت مربوط به هر نقطه مشخص می شود، پس می توان راهبردهای بازاریابی را برای اجرای فوری، عملی کرد.
برای درک اولویت، پرسش های زیر را بپرسید:
- آیا سازمان می تواند نقاط قوت خود را برای سود بردن از فرصت های موجود بکار گیرد؟
- آیا سازمان می تواند نقاط قوت خود را برای درک تهدیدهای شناخته شده بکار گیرد؟
- گام هایی که باید برای اطمینان از اینکه ضعف های سازمان مانع بهره گیری از فرصت ها نمی شود برداریم کدام است؟
- برای کاهش نقاط ضعف جهت درک تهدیدها چه می توان کرد؟
- یک راهبرد برای حل مشکلات شناسایی شده ایجاد کنید: پس از ایجاد ماتریس SWOT و پاسخ به همه این پرسش ها، گروه بازاریابی می تواند روی تعیین راهبردهای بازاریابی برای دستیابی به اهداف سازمانی کار کند.
نمونه تحلیل SWOT با پرسش ها
هدف: معرفی یک مدل جدید گوشی موبایل
نقاط قوت:
- قوی ترین دارایی شما چیست؟
- محصولات/خدمات شما چقدر از رقبا بهتر است؟
- نکته فروش منحصربفرد شما چیست؟
- نیروی کار شما چقدر کارآمد هستند؟
- نظر مشتریان کنونی شما در مورد تجربه خود در خصوص سازمان شما چیست؟
نقاط ضعف:
- کدام بخش سازمان نیاز به بهبود دارد؟
- رقبا از کدام جنبه های کسب و کار شما می توانند بهره ببرند؟
- آیا شما کمبود تجربه خاص در این موضوع دارید؟
- آیا فکر می کنید کسب و کار شما پول و سرمایه کافی تولید می کند؟
- رقبای شما در خصوص کنار آمدن با روندهای بازار چقدر پیشرو هستند؟
فرصت ها:
- فکر می کنید کدام روندها برای شما فرصت های جدیدی به همراه دارد؟
- آیا این روندها به سود بازار است؟
- کجای بازار کنونی کمبود دارد؟
- آیا رقبای شما در تامین تقاضای مشتریان ناموفق هستند؟
- اگر چنین است، آیا می توانید آن مشتری ها را هدف بگیرید؟
تهدیدها:
- آیا در بازار، رقبایی هستند که بتوانند کسب و کار شما را زمین بزنند؟
- موانعی که هم اکنون با آن روبرو هستید کدامند؟
- آیا محصولات/خدمات شما مطابق قوانین موجود است؟
- آیا تغییر در قوانین دولتی در آینده نزدیک را پیش بینی می کنید؟
- آیا اعتقاد دارید اولویت های مخاطب هدف محصول شما بالاتر برود؟
با تشکر از فرصتی که برای مطالعه این مطلب گذاشتین. تیم فراپلن در کنار شماست تا کسب و کار خود را به صورت اصولی رونق ببخشید.
تمامی حقوق مادی و معنوی برای سایت فراپلن محفوظ است.