طرح توجیهی احداث مزرعه گندم

کشت گندم در بخش های مختلف جهان، بسیار رایج است، درست مانند کشت برنج. این محصول رایج ترین محصول غلات کشت شده و یک غذای ضروری در سراسر جهان محسوب می شود و کشت گندم در دو مقیاس کوچک و تجاری انجام می گردد. این محصول یکی از پراستفاده ترین محصولات کشاورزی می باشد که از سال های بسیار دور تا به امروز توسط مردم مصرف می گردد.

گیاه گندم (Triticum aestivum) مانند برنج، گیاهی است که بیشتر بخاطر دانه هایش کشت می شود. گندم در دسته تریتیکوم (Triticum) قرار دارد و گونه های بسیار دیگری از گندم در این دسته وجود دارند. تجارت جهانی گندم، بزرگ تر از مجموع تجارت همه محصولات کشاورزی دیگر است و در واقع این محصول، مساحت کشت بیش از هر محصول غذایی دیگری را دارد و بر حسب تولید کل، گندم پس از ذرت، بیشترین مقدار تولید در محصولات غلات را به خود اختصاص داده است. گندم منبع بسیار مهم کربوهیدرات هاست. تقاضای کل برای گندم بیشتر به دلیل ویژگی های منحصربفرد ویسکوالاستیک و چسبندگی پروتئین های گلوتن (که تولید خوراک های فرآوری شده را آسان می کند)، به تدریج در حال افزایش است. مصرف کل گندم در نتیجه فرآیند صنعتی شدن در سراسر جهان و توجه به رژیم غذایی، در حال افزایش است.

در این طرح توجییهی، به امکانسنجی راه اندازی این کسب و کار کشاورزی و همچنین مطالعات فنی، مالی و اقتصادی آن پرداخته شده است. هدف از انجام این مطالعات و محاسبات، آشنایی بیشتر سرمایه گذاران با چشم اندازهای این طرح و همچنین بررسی میزان سرمایه گذاری اولیه موجود و نهایتا، برآورد سودآوری و مدت بازگشت سرمایه می باشد.

در ادامه، جدول مربوط به خلاصه طرح و شاخص های تحلیلی آن قرار داده شده است:

مزرعه کاشت گندم

بر اساس پژوهش های انجام شده، سوابق باستان شناختی نشان می دهد که گندم، اولین محصول کشت شده در منطقه هلال حاصلخیز در حدود 9600 سال پیش از میلاد بود. گسترش کشت گندم به مناطق غیر از هلال حاصلخیز پس از 8000 سال پس از میلاد شروع شد. کشت و برداشت مکرر دانه های سبزی های مختلف منجر به ایجاد نژادهای داخلی شد، مثلاً انواع مختلف گندم به طور ترجیحی توسط مزرعه داران انتخاب شدند. کشت گندم در مقایسه با محصولات غلاتی دیگر، بسیار آسان است. گندم به طور گسترده در بسیاری از بخش های جهان رشد می کند و در ایران نیز زمین های زراعی زیادی، زیر کشت گندم قرار دارند.

در ادامه این بحش، به بررسی نحوه راه اندازی این کسب و کار یعنی کاشت و پرورش گندم می پردازیم. اولین گزینه ای که همانند بیشتر کسب و کارهای حوزه کشاورزی باید به آن توجه کرد، انتخاب محل مناسب برای راه اندازی مزرعه گندم می باشد. باید محلی بسیار خوب با خاک حاصلخیز را برای کشت گندم انتخاب کرد. خاک های با بافت لومی و رسی، با ظرفیت نگهداری متوسط آب و ساختار خوب، برخی عوامل ایده آل برای کشت گندم هستند. می توانید محلی با خاک سنگین با سیستم زهکشی خوب (در شرایط خشک) انتخاب کنید. در انتخاب زمین برای کشت گندم، همه عوامل را در نظر بگیرید. در ادامه باید به آماده سازی خاک پرداخت. باید خاک را کاملاً برای کشت گندم آماده کنید. خاک را با دیسک یا خیش دارای برگردان، شخم بزنید. خاک را با یک شخم عمیق با خیش آهنی و سپس 3-2 بار شخم سبک و الوارکشی آماده کنید. پس از شخم، 3-2 بار صاف کردن زمین با چنگک برای آماده سازی خاک، بسیار خوب خواهد بود. باید صبح زود شخم بزنید و پس از هر شخم باید تخته کوب کردن انجام شود. در آماده سازی خاک از کودهای طبیعی و شیمیایی استفاده کنید. مقدار دقیق کودهای شیمیایی، به آزمایش خاک بستگی دارد. برای کشت تجاری گندم، مقدار میانگین 50 کیلوگرم نیتروژن، 25 کیلوگرم فسفر و 12 کیلوگرم پتاس در هر جریب کافی خواهد بود. در آماده سازی خاک از هرچقدر کود طبیعی که می توانید استفاده کنید. همچنین باید به الزامات اقلیمی برای کشت گندم نیز توجه کرد. گیاهان گندم را می توان در انواع شرایط اقلیمی-کشاورزی رویاند. این گیاهان، تطبیق پذیری بالایی دارند و می توان آنها را در مناطق گرمسیری و تحت حاره و همچنین در منطقه معتدل و دشت های سرد شمال، کشت کرد. این محصولات در برابر برف و سرما، مقاوم هستند و با شروع آب و هوای گرم در فصل بهار، رشد را از سر می گیرند. این گیاهان را می تواند از سطح دریا تا 3300 متر بالاتر از سطح دریا کشت کرد. اما مناسب ترین اقلیم برای کشت گندم، آب و هوای مرطوب و خنک است. کشت این محصول در دماهای مختلف، ممکن است. این گیاهان می توانند در دمای 3.5 تا 35 درجه سانتیگراد زنده بمانند، اما دمای ایده آل برای کشت گندم، حدود 21 تا 26 درجه سانتیگراد است. در مورد بهترین زمان کشت گندم باید عنوان کرد این محصول را می توان تا زمانی که شرایط مطلوب باشد و دما بین 3.5 تا 35 ذرجه سانتیگراد باشد، کشت کرد.

انواع و واریته های متفاوتی از گندم در سراسر جهان وجود دارد. همچنین واریته های زیادی در هر منطقه وجود دارد. همه این واریته ها بر حسب مشخصات و بازدهی با هم متفاوتند. Spelt, durum, emmer, einkorn، خراسان و گندم معمولی یا گندم نان، گونه های شش گانه گندم هستند. دوروم (Durum)، سفید سخت (hard white)، سفید نرم (soft white)، بهاره سرخ سخت (hard red spring)، زمستانه سرخ سخت (hard red winter)، و زمستانه سرخ نرم (soft red winter) هم برخی دسته های مورد استفاده در ایالات متحده هستند. همچنین بسیاری از واریته های ترکیبی یا پربازده گندم در برخی مناطق وجود دارد. می توانید بسته به قابلیت دسترسی در منطقه خود، هر واریته را انتخاب کنید. در انتخاب یک واریته، باید قابلیت دسترسی و قابلیت بقا در منطقه خود را در نظر بگیرید. بهتر است تا با کشاورزان منطقه خود مشورت کنید تا در انتخاب واریته، توصیه های آنها را داشته باشید.

گندم در سراسر جهان بسیار رایج و محبوب است. پس باید بذر آن به سادگی در منطقه شما موجود باشد. از هر تامین کننده دولتی یا خصوصی بذر در منطقه خود مشورت بگیرید و در خرید بذر، سعی کنید بذر بسیار باکیفیت، پربازده، و بدون بیماری را از تولید کننده های محلی بذر خریداری نمایید. معمولاً برای هر جریب به 50-40 کیلوگرم بذر نیاز است. اگرچه مقدار دقیق بذر لازم به واریته و روش بذرکاری بستگی دارد.

بذرهای گندم را می توان به روش های مختلفی کاشت. بذرپاش، روتیواتور، پاشیدن بذر بدون خراش زمین و پخش کردن، روش های مورد استفاده برای کاشت بذرهای گندم هستند. باید بذرها را در عمق 5-4 سانتیمتری بکارید. کاشت بذر به صورت ردیفی خوب خواهد بود. فاصله ردیف ها را 22.5-20 سانتیمتر در نظر بگیرید. کاشت یا بذرکاری دانه در زمان درست، برای کشت گندم بسیار مهم است. بذرکاری با تاخیر موجب کاهش تدریجی بازده گندم می شود. بذرهای گندم باید پیش از بذرکاری، درجه بندی شده و کاملاً تمیز باشند. می توانید از قارچ کش برای بذرها استفاده کنید. استفاده از Raxil, Vitavax, Tebuconazole و Thiram به میزان 2 گرم در هر کیلو بذر برای فرآوری دانه های گندم پیش از کشت، کافی خواهد بود.

داشت و برداشت گندم

در مورد فرآیند داشت و نگهداری از این محصولات باید عنوان کرد که گیاهان گندم، نسبتاً پرطاقت و قوی هستند. آنها معمولاً در محیط مطلوب، عملکرد خوبی دارند و به مراقبت کمی نیاز دارند. البته مراقبت بیشتر برای کشت گندم، بسیار خوب خواهد بود و بازده بیشینه را تضمین خواهد کرد. در اینجا کمی در مورد فرآیند داشت گیاهان برای کشت موفق گندم توضیح می دهیم.

• کوددهی: اگر قبلاً خاک را به روش ذکر شده در بالا آماده کرده اید، نیازی به کوددهی اضافی نیست.
• آبیاری: چند آبیاری برای کشت گندم لازم است. اولین آبیاری باید 25-20 روز پس از کاشت بذر انجام شود و 5-4 آبیاری دیگر باید هر 25-20 روز پس از آبیاری قبلی انجام گردد.
• کنترل علف های هرز: می توانید بیشتر این علف های هرز مزرعه را با کندن آنها در حین آماده سازی خاک از بین ببرید و وجین بیشتر هم لازم است. می توانید از مواد شیمیایی برای کنترل علف های هرز استفاده کنید.

گیاهان گندم مستعد بسیاری از آفت ها و بیماری ها هستند. آفیدها و ترمیت ها آفت های معمول گیاهان گندم هستند. سیاهک، کپک پودری، زنگ گندم، سیاهک برگ پرچمی، سیاهک هندی (آفت قارچی)، زنگ زرد یا راه راه هم برخی بیماری های معمول این گیاهان می باشند. بهتر است تا با اداره گسترش و ترویج کشاورزی در منطقه خود مشورت کنید تا در صورت لزوم، توصیه های ضروری را از آنها دریافت نمایید.

در مورد فرآیند برداشت گندم نیز باید عنوان کرد که زمانی که برگ ها و ساقه ها، زرد و نسبتاً خشک شدند، می توانید انتظار شروع برداشت را داشته باشید. گندم را باید پیش از رسیدن کامل، برداشت کرد تا بازده، افت نکند. پس برداشت به موقع برای بیشینه کیفیت دانه، ضروری و بسیار مهم است. وقتی میزان رطوبت دانه به حدود 30-25 درصد رسید، آنگاه گندم در وضعیت مناسب برداشت است. دروگر کمباین برای برداشت، خرمنکوبی و بادافشانی محصول گندم در یک دستگاه وجود دارد. اما می توانید از داس دندانه دندانه برای برداشت دستی نیز استفاده کنید. دانه های برداشت شده را پس از پایان فرآیند، در محل مناسبی انبار کنید. بازدهی نهایی این محصول بسته به واریته و یک سری عوامل دیگر، می تواند متفاوت باشد. اما به طور متوسط می توانید انتظار 4 تن در هر هکتار را داشته باشید.

گندم یک ماده غذایی مغذی است و به همین علت در میان مواد غذایی اصلی قرار دارد. یک وعده 100 گرمی گندم، 327 کیلو کالری تامین می کند و همچنین منبع سرشار مواد مغذی ضروری (مانند پروتئین، فیبر غذایی، منگنز، فسفر و نیاسین) است.

• گندم منبع عالی کربوهیدرات و منبع غنی پروتئین است.
• این گیاه، منبع خوبی برای فیبر است و سوخت و ساز را بهبود می بخشد.
• گندم منبع بسیاری خوب منگنز و منیزیم نیز می باشد.
• گندم مقداری اسیدهای آمینه اساسی را برای ما تامین می کند.
• این محصول زمانی که به صورت دانه کامل مصرف شود، منبع عالی چندین ماده مغذی است.

با این حال اینها روش های معمول کشت گندم هستند. کل فرآیند کشت گندم نسبتاً آسان است و می توانید کار را در مقیاس کوچک یا بزرگ شروع کنید. اما اگر تازه کار هستید، توصیه می کنیم در مقیاس کوچک شروع کنید و به تدریج کار را توسعه دهید.

سرمایه اولیه برای کاشت گندم

برای راه اندازی هر کسب و کار در حوزه های صنعتی، تولیدی، کشاورزی و …، مطمئنا نیاز به یک سرمایه اولیه خواهد بود. این سرمایه اولیه بسته به تصمیمات سرمایه گذار می تواند اعداد متغیری باشد. در مورد احداث یک مزرعه گندم، علاوه بر تامین زمین مورد نیاز، هزینه های دیگری نیز وجود دارند که شامل خریداری ماشین آلات و ابزارهای کشاورزی، خریداری بذر، تامین آب و … هستند. در همین راستا، میزان ظرفیت کل تولید، بستگی به میزان سرمایه گذاری اولیه دارد. در این طرح توجیهی، تمامی هزینه های مربوط به راه اندازی این کسب و کار، در نظر گرفته شده اند و با جزئیات کامل در قالب یک سری جداول، ارائه گردیده اند.

سرمایه گذاران به واسطه مطالعه این طرح توجیهی می توانند با دیدگاه بهتری، تصمیمات مربوط به نحوه سرمایه گذاری را اتخاذ نمایند. باید عنوان کنیم که گندم یک محصول بسیار پرمصرف در ایران و سراسر جهان می باشد. کیفیت محصول بهتر می تواند درهای صادرات را نیز به روی سرمایه گذاران این حوزه کشاورزی، باز کند. مطمئنا طی کردن یک مسیر اصولی و منطقی در این کسب و کار کشاورزی، می تواند سودآوری بالایی را به همراه داشته باشد.